ABD’de bilim insanları, bir nükleer füzyon reaksiyonundan ikinci defa net enerji üretmeyi başardıklarını açıkladı. İlk başarılı deneme aralık ayındaydı. Kaliforniya eyaletindeki Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’ndan yapılan açıklamaya göre 30 Temmuz’daki deneyde, aralıktakinden daha fazla enerji elde edildi. Laboratuvar sözcüsü, deney sonuçlarının hala incelendiğini de ekledi.
5 Aralık’ta yapılan deneyde bilim insanları bir yakıtın üstüne lazer tutarak iki hafif atomu daha yoğun bir atom olarak birleştirmeyi başarmıştı. ABD Enerji Bakanlığı, lazerin 2.05 megajul harcamasına karşın füzyon sonucu 3.15 megajul enerji elde edildiğini söylemişti. Atomların birleşmesiyle oluşan füzyon reaksiyonu, Güneş’in de enerji üretmesini sağlayan bir süreç.
Bilim insanları 70 yıldır bu süreci yeryüzünde tekrar ederek temiz nükleer enerji üretmeyi hedefliyordu.
Nükleer santrallerde, atomun bölünmesiyle oluşan fisyon reaksiyonuyla enerji üretiliyor fakat bu, binyıllarca depolanması gereken nükleer atıklara yol açıyor. Hidrojenin ağır formları olan deteryum ve trityumdan oluşan 1 kilogramlık füzyon yakıtından elde edilebilen enerji, 10 milyon kilogramlık fosil yakıttan elde edilene denk. Füzyon deneyi başarılı sonuçlansa da, bunun dünya genelinde üretime geçmesi için aşılması gereken bazı engeller var. Pahalı kurulum masrafları ve daha büyük ölçeklerde enerji üretim ihtiyacı bunlardan ikisi.
Gelecekte bu teknolojinin yaygınlaşması, fosil yakıtlara duyulan ihtiyacın azalmasını sağlayarak küresel ısınmayla mücadeleye de katkı sunabilir. Fakat bilim insanları bunun yakın gelecekte gerçekleşmeyeceğini vurguluyor ve mevcut imkanlarla karbon salımını azaltmaktan vazgeçilmemesi gerektiğini belirtiyor.
NÜKLEER FÜZYON NEDİR, NASIL ÇALIŞIR?
Enerji üretiminde nükleer füzyon “önemli bir amaç” olarak tanımlanıyor. Güneş ve diğer yıldızların enerji kaynağını nükleer füzyon reaksiyonları oluşturuyor. Bu işlem, iki hafif atom çekirdeğinin birleşmeye zorlanması ve daha ağır bir çekirdek oluşturmasıyla meydana geliyor. Nükleer füzyon, ağır atomların parçalandığı nükleer fisyonun tam tersi. Bugün nükleer enerji santrallerinde fisyon teknolojisi kullanılıyor. Ama bu işlem sonucunda çok fazla atık ortaya çıkıyor ve bunlar uzun süre radyasyon yayıyor. Bu atıklar tehlikeli ve güvenli bir şekilde depolanmaları gerekiyor.
Nükleer füzyon ise çok daha fazla enerji ürettiği gibi, çok daha az miktarda ve kısa ömürlü radyoaktif atık üretiyor. Ayrıca bu işlem sırasında sera gazı salımı olmadığı için iklim değişikliği açısından zarar oluşturmuyor. Ancak füzyonda elementleri bir arada tutmak için çok büyük miktarlarda sıcaklık ve basınç gerekiyor. Şimdiye kadar hiçbir deney, bu işlem için harcanan miktardan daha fazla enerji üretmeyi başaramadı. (BBC Türkçe)
