Polonya, Rusya’ya ait dronların sınırlarını ihlâl etmesinin ardından NATO’nun 4. Maddesi’ni işletmeye koydu. Söz konusu madde, üye ülkelerin toprak bütünlüğü, politik bağımsızlığı ya da güvenliği tehdit edildiğinde müttefiklerle danışma hakkı tanıyor. Polonya olay sonrası misilleme ya da diplomatik müdahaleyi planlamak için bu maddeyi kullanıyor.
Çekya ise Polonya kadar sınırdaş bir durum yaşamıyor; fakat yaşananlar dikkat çekici. Eski Genelkurmay Başkanı Jiri Sedivi, bu tür tehditlerin Çekya üzerinde de etkisi olabileceği yönünde uyarıyor.
ULUSAL HAVA SAVUNMASI ARTIKZORUNLULUK
Jiri Sedivi verdiği mülakatında şu değerlendirmelerde bulundu:
Çekya, şu anda NATO’nun entegre hava ve füze savunma sistemi (NATİNAMD) kapsamında dayanıyor. Bu sistem, üye ülkelerin radar, komuta-kontrol ve topçu savunma ünitelerini kapsayan bir kolektif savunma ağı sunuyor.
Çekya elindeki gripen tipi süpersonik uçaklarla bir savunma hattı kurulmuş durumda. Ancak Sedivi, bu donanımların tek başına yeterli olmayabileceğini belirterek “Kendi hava ve füze savunma sistemimizi inşa etmemiz gerekiyor” diyerek bunun hem askerî strateji hem de ulusal güvenlik açısından “kaçınılmaz bir adım” olduğunu vurguladı.
Sedivi, Çekya’nun mevcut durumundaki ana sorunlarını şu üç başlıkta topladı:
- Miktar ve Hacim: Eğer saldırılar büyük ölçekli olursa, mevcut sistemlerle bunun karşılanması zorlaşır.
- Taktik Ve Zamanlama: Çekya, savaş bölgesine nispeten uzak olduğundan önlemler için zaman olabilir; ancak bu sürecin geciktirilmesi riskleri büyütür.
- Ulusal Sorumluluk: NATO sistemleri destekleyici olsa da, Şedivý önemli olanın “topraklarımız için biz sorumluluk almalı” yaklaşımı olduğunu söylüyor.
NATO’NUN ROLÜ VE ULUSAL SAVUNMANIN FARKLILIĞI
Üye ülkelerin hava ve füze savunma sistemlerini ortak komuta kontrolü ve veri paylaşımı ile destekleyen NATİNAMD (NATO Integrated Air and Missile Defence System) sisyemi, kritik tehditleri belirleme ve müdahale yollarını koordine etme görevini üstleniyor.
Ulusal sistem ise doğrudan ülke sınırlarını, hava sahasını koruma kapasitesi, hava unsurlarının hızla müdahale edebilmesi gibi detaylarda NATO’nun sunduğu kolektif sistemden ayrılıyor.
Sedii’ye göre, Polonya örneği bugün Çekya için bir uyarı niteliğinde. Çünkü dronlar gibi düşük maliyetli ama yıkıcı vasıflarda tehditler artık sadece sınırdaki ülkelere olmuyor.
