İstanbul’un Yeşilköy semtinde meydana gelen olayda sıradan bir akşam yemeği, bir grup genç için kabusa dönüştü. Bir restoranda yemek yiyen arkadaş grubu hesabı kredi kartından ödedi. Ancak, ödeme yapılan POS cihazının yasa dışı bahis hesabıyla bağlantılı olduğu anlaşılınca gençler ifade vermek için karakolun yolunu tuttu.
Gençler hakkında adli süreç başlatıldı, hesaplarına bloke konuldu. Söz konusu süreç, gençlerin masum olduğu anlaşılınca kaldırıldı. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, Hazine ve Maliye ekipleri, yasa dışı bahis çetelerinin elde ettikleri kara parayı POS cihazları, QR kodları veya farklı uygulamalar kullanarak akladıkları ortaya çıktı.
Hiçbir şeyden haberi olmayan müşterilerin, farkında bile olmadan bu kanun dışı para aklama döngüsüne girdikleri belirlendi. Bir restoran, berber veya markete kredi veya banka kartıyla yaptığınız ödemenin organize suç şebekesinin hesabına geçme tehlikesine karşı uyaran uzmanlar bir dizi tavsiyede bulundu;
SANAL POS VE QR ÖDEMEYE DİKKAT
İsim ve adres kontrolü: Ödeme yaparken, hizmet aldığınız işletmenin adı ve adresi ile POS cihazından çıkan fişte ya da ekranda görünen işletme adının aynı olmasına mutlaka dikkat edin. Farklılık durumunda işlemi durdurun.
Arızalı POS tuzağı: Bir işletme, “POS’umuz arızalı, başka bir POS getirelim” dediğinde son derece şüpheci davranın. Mümkünse nakit ödemeyi tercih edin veya işlemi yapmayın.
Fiş ve fatura şart: Özellikle 5 bin lira ve üzeri yapılan ödemelerin POS fişlerini en az 6 ay saklayın. Fişin yanı sıra, işletmeden mutlaka fatura veya belgeli fiş isteyin. Bu belgeler, olası bir soruşturmada sizi koruyacak en önemli delillerdir.
Fiziki kart kullanımı: İşletme, fiziki karta temas etmeden, kart bilgilerinizi yazarak veya bir uygulamaya girerek sanal POS işlemi yapmak isterse büyük bir risk altında olabilirsiniz.
Bilinmeyen uygulama ve QR kodlar: Ödeme için size okutulan QR kodun veya yönlendirildiğiniz uygulamanın, hizmet aldığınız işletmeye ait olduğundan emin olun.
SİSTEM NASIL İŞLİYOR
Peki kara para aklama sistemi nasıl işliyor? Uzmanlar ve mali makamlarca deşifre edilen sistem, iki ana yöntem üzerinden işliyor. İlk yöntemde, kumar baronları, kuru temizlemeci, berber, market, restoran veya tatil acentesi gibi fiilen çalışan bir işletme açıyor. Bu işletmeler, yasa dışı bahis merkezlerinden elde edilen kara parayı, “hizmet bedeli” gibi göstererek kendi POS’ları üzerinden finansal sisteme sokuyor ve temizlenmiş hâle getiriyor.
İkinci yöntem ise normal işletmelerle yapılan anlaşmalar. Yasa dışı örgütler, gerçek işletmelere, tabela şirketleri üzerinden temin edilmiş ikinci bir POS cihazı veriyor. İşletme sahibiyle, yapacağı her işlem cirosundan belirli bir yüzde karşılığında anlaşıyor. İşte adım adım o sistem;
Yerleştirme: Kara paranın sisteme girişi… Bahis çeteleri için en riskli aşama, fiziki nakit olarak ele geçen yasa dışı gelirin finansal sisteme ilk kez sokulduğu andır. POS’lu işletmeler bu noktada devreye giriyor.
Nakit sorununun çözümü:Çete, elindeki kara parayı, sanki bir müşteri o mağazadan alışveriş yapmış ve nakit ödemiş gibi gösterir. Mağazanın hesabına “temiz” para girer. Karşılığında mağaza sahibine bir komisyon ödenir.
Paranın kaynağının gizlenmesi: Sisteme giren para, hemen çetelerin hesabına çekilmez. Bu, çok dikkat çekici olur. Bunun yerine, para birkaç farklı işletme hesabı arasında karmaşık bir şekilde dolaştırılır.
Havale-havale dolaşım: Aynı çeteyle çalışan bir başka restorana “tedarik bedeli” olarak havale yapılır. O restorandan bir nakliye firmasına “nakliye ücreti” olarak transfer edilir. Bu, paranın kaynağını bulmak isteyenler için âdeta bir labirent oluşturur.
Temiz paranın nihai kullanımı: Artık “temizlenmiş” ve meşru bir ticari gelir görünümüne kavuşmuş olan para, son aşamada asıl sahiplerine ulaştırılır.
Yatırım ve lüks tüketim: Bu aşamada para, nihai hedefine ulaşır. Çeteler, bu fonları; yüksek değerli araba, mücevher, emlak alımlarında kullanır.
Yeni yasa dışı yatırımlar: Daha büyük bahis siteleri kurmak, sunucu kiralama, yazılım geliştirme veya dijital reklamcılık için harcar.
Yasal işletmelere ortak olma: Gerçek bir şirkete ortak olarak veya yeni bir işletme kurarak, gelecekteki kara para aklama faaliyetleri için daha sağlam bir zemin oluşturur.
Örgütün diğer faaliyetlerini finanse etme: Farklı suç örgütlerine yapılan ödemelerde veya örgüt üyelerinin maaş ödemelerinde kullanılır.
